ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΙΣΑΝΙΟΥ & ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΒΥΘΟΥ

Το μοναστήρι της Αγίας Τριάδος Βυθού είναι χτισμένο στη θέση “Αλώνια“, σε υψόμετρο 1021 μ. στους πρόποδες του Προφήτη Ηλία, ανάμεσα στα περίφημα μαστοροχώρια της Ανασελίτσας, το Ζουπάνι (Πενταλόφο), Ντόλο (Βυθό), Κωνστάντζικο (Αυγερινό), που είναι γνωστά και με την γενική ονομασία Ζουπάνια. Στη σημερινή του θέση ιδρύθηκε το 1792 κοντά στην παλαιότερη Μονή των Ταξιαρχών, το Παλιομονάστηρο, μέσα στη σύγχυση και την αναστάτωση που επικρατούσαν εκείνη την εποχή στη Δυτική Μακεδονία. Το σημερινό Μοναστήρι, για την εικόνα του οποίου πολλοί θρύλοι σώζονται μέχρι σήμερα, αποτελεί συνέχεια των παλιότερων μοναστηριών που τιμόντουσαν στο όνομα των Ταξιαρχών.

Ο ναός, χτισμένος με πελεκητή πέτρα, αποτελεί λαμπρό δείγμα της οικοδομικής αρχιτεκτονικής του Βοΐου και είναι φημισμένος για το μοναδικό αθωνικού τύπου καθολικό και τις υπέροχες τοιχογραφίες του. Είναι Βυζαντινού ρυθμού με τρεις τρούλλους, θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο και υπέροχες τοιχογραφίες Διακοσμήθηκε με λιθανάγλυφα του Μίλιου Ζουπανιώτη, ενώ το 1802 ο ζωγράφος Μιχαήλ φιλοτέχνησε το εσωτερικό του.
Ολόκληρο το οικοδόμημα που τον υποστηρίζει είναι ιδιαίτερα επιβλητικό και έχει τη δυνατότητα φιλοξενίας μέχρι και 100 ατόμων. Το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας είχε μεγάλη περιουσία και κατά καιρούς δέχθηκε έντονες επιδρομές. Η φήμη του μεγάλη. Το όνομά του, γνωστό σε όλη τη Δυτική Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη, διαδίδονταν με σεβασμό και υπερηφάνεια από τους ταξιδεμένους μαστόρους και εμπόρους του Βοΐου. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στους αγώνες των Μακεδόνων την περίοδο της τουρκοκρατίας, πρωτοστατούντος του ιερομόναχου Σεραφείμ Χονδροκώστα από τον Πεντάλοφο.

